به گزارش بازار، وحید طالب‌پور با اشاره به تفاوت آمارهای صادرات گمرک جمهوری اسلامی ایران و آمارهای مناطق آزاد و ویژه اقتصادی اشاره کرد. وی توضیح داد که بسیاری از مناطق آزاد و ویژه اقتصادی کشور در مسیرهای استراتژیک و ترانزیتی قرار دارند و یکی از دلایل تاسیس این مناطق، تسهیل تجارت و صادرات کالا به داخل و خارج کشور است. گمرکات و بنادر این مناطق نقش کلیدی در واردات و صادرات کالا دارند.
طالب‌پور بیان کرد: صاحبان کالا بر اساس نزدیکی به گمرکات و امکانات مناطق آزاد، کالاهای خود را از این مناطق وارد و صادر می‌کنند. به عنوان مثال، گمرک بازرگان در منطقه آزاد ماکو تراز تجاری مثبتی دارد، اما آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران، تنها واردات و صادرات از مسیر این مناطق را نشان می‌دهد و نمی‌تواند نقش لجستیکی این مناطق را به طور کامل انعکاس دهد.
وی همچنین به تغییرات در قوانین گمرکی اشاره کرد و گفت: از سال 1399، گمرکات مستقر در مناطق آزاد مسئول نظارت بر واردات کالا به داخل این مناطق هستند. واردات کالاها به مناطق آزاد تنها پس از ثبت در سامانه جامع تجارت انجام می‌شود و این آمار از آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران جدا است.
طالب‌پور اضافه کرد: مناطق آزاد در حال توسعه صنایع بزرگ پتروشیمی، فولاد، نفت و انرژی هستند و این توسعه نیازمند واردات تجهیزات و ماشین‌آلات است که تأثیر آن‌ها در آینده بر صادرات و تراز تجاری مناطق محسوس خواهد بود. همچنین، تفاوت آمار صادرات گمرک ایران و مناطق آزاد به این دلیل است که بخش بزرگی از صادرات مناطق آزاد، شامل صادرات خدمات و کالاهای صادرات مجدد است که در آمار گمرک ایران منعکس نمی‌شود.
وی یادآور شد: برخی صادرات از طریق گمرکات دیگر خارج از مناطق آزاد انجام و در آمار گمرک ایران ثبت می‌شود.
مدیر گمرک و صادرات دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی همچنین به لزوم افزایش صادرات مناطق آزاد در سال‌های آینده اشاره کرد و تأکید کرد که در ارزیابی عملکرد سازمان‌های مناطق آزاد، شاخص صادرات باید اهمیت بیشتری داشته باشد.
وی گفت: بر اساس دستور دبیر شورایعالی مناطق آزاد، آمار صادراتی مناطق باید با آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران همسان‌سازی شود و این موضوع در جلسات آتی بررسی خواهد شد. همچنین بر اساس قانون، تمامی وظایف اجرایی در مناطق آزاد بر عهده مدیران این مناطق است و آمار عملکرد باید به طور منظم و شفاف منتشر شود.
