به گزارش خبرنگار مهر، آیت‌الله جعفر سبحانی از مراجع عظام تقلید عصر چهارشنبه در همایش صدمین سال بازتأسیس حوزه علمیه قم با اشاره به پیشینه تاریخی حوزه‌های علمیه شیعه، قم را چهارمین مرکز علمی و دینی شیعیان پس از مدینه، کوفه و خراسان دانست و نقش اشعریان و علمای برجسته‌ای چون ملاصدرا، فیض کاشانی و میرزای قمی را در تداوم حیات این حوزه مهم ارزیابی کرد.
وی، نخستین حوزه علمیه اسلام را متعلق به دوران پیامبر اسلام در مدینه منوره دانست و افزود: این حوزه در عصر امام محمد باقر (ع) جان تازه‌ای گرفت و به عنوان مرکزی برای نشر علوم اسلامی شناخته شد.
وی افزود: دومین مرکز مهم علمی، مسجد کوفه بود که در قرون نخستین اسلامی جایگاه ویژه‌ای در تعلیم فقه و حدیث داشت.
آیت‌الله سبحانی ادامه داد: سومین حوزه شاخص جهان تشیع، در منطقه خراسان و پس از هجرت تاریخی امام رضا (ع) به این سرزمین پایه‌گذاری شد و نقش مهمی در رشد علمی شیعه ایفا کرد.
وی، قم را چهارمین حوزه علمیه شیعیان معرفی کرد و گفت: با ورود خاندان اشعری به قم، این شهر به یکی از قطب‌های علمی و دینی جهان تشیع تبدیل شد.
وی گفت: در کتاب تاریخ قم نیز از عظمت و شکوه علمی این شهر یاد شده و به تعدد مساجد و مراکز علمی آن اشاره شده است.
این استاد برجسته حوزه علمیه با اشاره به سیر تطور تاریخی حوزه قم اظهار کرد: فعالیت‌های علمی این حوزه از قرن سوم هجری آغاز شد و تا قرن ششم تداوم داشت، اما حمله مغول در ابتدای قرن هفتم آسیب‌های جبران‌ناپذیری به شهر قم وارد کرد.
وی دوران صفویه را مقطعی مهم در حیات حوزه علمیه قم دانست و افزود: در قرن یازدهم، علمایی همچون ملاصدرا و داماد او، مرحوم فیض کاشانی، جایگاه علمی قم را تثبیت کردند و همچنین در قرن سیزدهم، حضور میرزای قمی رونقی دوباره به حوزه بخشید.
آیت‌الله سبحانی در بخش دیگری از سخنان خود با تجلیل از شخصیت آیت‌الله مؤسس، شیخ عبدالکریم حائری یزدی، گفت: حاج شیخ فردی زمان‌شناس، هوشیار و آگاه به نیازهای روز بود.
وی افزود: آن عالم وارسته نخست در سال ۱۳۱۶ هجری قمری از نجف به اراک آمد و تا سال ۱۳۲۴ در آنجا حوزه علمیه برپا کرد و به فعالیت پرداخت و با بروز اختلافات ناشی از مشروطه میان ایران و عراق، به نجف بازگشت و در سال ۱۳۳۲ مجدداً به ایران آمد و سپس با هجرت به قم، پایه‌های حوزه علمیه جدید این شهر را بنیان نهاد.
وی تأکید کرد: آیت‌الله حائری با درک ضرورت تربیت علما و مبلغان دین، نهضتی نو در حوزه علمیه قم رقم زد و با تکیه بر بینش عمیق خود نسبت به مقتضیات زمان، جریان نوینی در تاریخ تشیع پدید آورد.
