حجت الاسلام قاسم جعفرزاده در گفتگو با خبرنگار مهر، اظهار کرد: فرهنگ عزاداری اردبیل از دیرباز تا کنون زبانزد عام و خاص بوده و ارادت خالصانه مردم این دیار به سرور و سالار شهیدان امام حسین (ع) و یاران باوفای او شاخصه اصلی اهالی این دیار کهن است.
وی خاطرنشان کرد: مراسم سوگواری ایام محرم همه ساله در اردبیل با شور خاصی برگزار می‌شود و بعد از مراسم طشت گذاری که از روز ۲۷ ذی الحجه به مدت سه روز برگزار می‌شود، از روز دوم محرم شاهد برگزاری عزاداری سالار شهیدان در بازار تاریخی و گوشه و کنار شهر می‌شویم.
مدیر کل تبلیغات اسلامی استان اردبیل با بیان اینکه آئین‌های عزاداری محرم با ۶۰۰ سال قدمت در اردبیل هنوز هم پابرجاست و رونق ویژه ای دارد، گفت: قدمت عزاداری حسینی اردبیلیان از عصر صفویه تاکنون است و شبکه بندی شهر اردبیل به شش محله اصلی شامل محلات گازران، عالی قاپو، پیرعبدالملک، اوچدکان، طوی و سرچشمه هر کدام دارای ده‌ها شعبه از محلات کوچک‌تر هستند که با تعیین دقیق زمانبندی عزاداری‌های این محلات از جمله برنامه‌های طراحی شده در قرون گذشته است که تاکنون همچنان پایدار است.
حجت الاسلام جعفرزاده افزود: هر کدام از محلات ششگانه پرچم قدیمی مخصوص به خود دارند که این پرچم‌ها عموماً به شکل سه ضلعی قائمند و در جنس‌های متفاوت مانند ترمه و مخمل بوده و دارای نقش و نگار خاص و منحصر به فردند که از مهم‌ترین آنها بیرق محله گازران است که با خطوط عالی نوشته و زردوزی شده است.
وی گفت: بعد از پایان عزاداری محلات ششگانه به مدت ۶ روز در بازار تاریخی و در سطح شهر، در شب تاسوعا هیئت‌ها و دسته جات عزاداری در مساجد محلات همسایه تا پاسی از شب عزاداری می‌کنند به طوری که در این شب عزاداری اهالی تا پخش اذان صبح ادامه پیدا می‌کند و از ظهر تاسوعا آئین شمع گردانی توسط عزاداران و سوگواران سیدالشهدا (ع) آغاز می‌شود.
مدیرکل تبلیغات اسلامی استان اردبیل تصریح کرد: در آئین دیرینه شمع گردانی «شام پایلاما» شرکت کنندگان در ۴۱ مسجد شهر اردبیل به نیت برپا بودن ۴۱ خیمه امام حسین (ع) در کربلا، ۴۱ شمع روشن می‌کنند و با این حرکت عشق و ارادت خود را به ساحت سیدالشهدا و باب الحوائج حضرت عباس (ع) نشان می‌دهند.
برپایی آئین سنتی شبیه خوانی روز عاشورا در اردبیل
مدیر کل تبلیغات اسلامی استان اردبیل خاطرنشان کرد: همزمان با عاشورای حسینی، گروه‌های کثیری از عاشقان اهل بیت (ع) در نقاط مختلف شهر اردبیل با برپایی آئین‌های شبیه خوانی، قیام خونبار دشت کربلا را برای عزاداران ترسیم می‌کنند. آئین‌های سنتی شبیه خوانی روز عاشورا در اردبیل در میادین و یا مقابل مساجد در سه نوبت سپیده دم، ظهر و شامگاه عاشورا با شکوهی خاص اجرا می‌شود.
حجت الاسلام جعفرزاده بیان کرد: مردم با شرکت در این آئین‌ها عاشورای حسینی را زنده نگه می‌دارند و گروه‌های عزادار در گذر از خیابان‌ها از سوی بانیان تکیه‌های بزرگ و خانواده‌های شهدا با چای و شربت نذری پذیرایی می‌شوند؛ پوشیدن رخت سیاه به ویژه کودکان نذری است که همچنان در میان مردم رواج دارد.
وی اضافه کرد: در قلمرو ادبیات عاشورایی، اردبیل دارای سهمی بزرگ و پربرکت است و اگر ادبیات در نقاط مختلفی از این کشور مشخصات مخصوص به خود دارد ویژگی اصلی ادبیات اردبیل ادبیات عاشورایی است.
تجمع حسینیان اردبیل در تاسوعا و عاشورا
مدیر کل تبلیغات اسلامی استان اردبیل اظهار کرد: به همت نهادهای فرهنگی مذهبی استان از جمله صدا و سیما، تبلیغات اسلامی، فرهنگ و ارشاد، نیروی انتظامی، شهرداری و با هماهنگی‌های صورت گرفته با رؤسا و هیئت امنای محلات ششگانه، مراسم عصر تاسوعا و عاشورا به صورت یکپارچه و منسجم در میدان عالی قاپوی اردبیل برگزار می‌شود که در این مراسم مداحان و نوحه خوانان محلات به ترتیب به نوحه خوانی و مرثیه سرایی می‌پردازند.
حجت الاسلام جعفرزاده خاطرنشان کرد: شب عاشورا مراسم تعزیه و شام غریبان در مساجد محلات در سراسر استان برپا می‌شود و صبح عاشورا عزاداران حسینی در تکایا و مساجد زیارت عاشورا قرائت می‌کنند.
وی افزود: در روزهای ۱۱ الی ۱۳ محرم، مراسم عزاداری ادامه دارد به طوری که در روز ۱۲ محرم از صبح تا ظهر تعزیه داری و مراسم دفن نمادین شهدای کربلا توسط عزاداران مسجد اعظم اردبیل در محلات ششگانه اجرا می‌شود و عزاداری تا اربعین حسینی در اکثر مساجد و منازل اردبیل ادامه می‌یابد.
