خبرگزاری مهر -گروه دین و اندیشه: روضه‌های خانگی، هیئت‌های بزرگ، مجالس دعا و مناجات خوانی و آنچه امروزه از برنامه‌ها و فعالیت‌های هیئت داری به دست ما رسیده میراثی از گذشتگان ماست که با تنیده شدن در فرهنگ و رسوم ایرانی شکل خاص و منحصر به فردی را گرفته است. سنت ستایشگری و مدح از آغازین دهه‌های ظهور اسلام شکل گرفته و بعد از حادثه عاشورا به اوج خود رسیده است. سنتی که به عنوان هنر مورد توجه بوده و شعرا و ستایشگران از ذوق و قریحه خود درباره افراد و اتفاقات شعر می‌سرودند. بشیر اولین مرثیه کربلا را با عنوان «یا اَهْلَ یَثْرِبَ لا مُقامَ لَکُمْ بِها…» پس از واقعه عاشورا، می‌سراید و مورد تحسین و تشویق اهل بیت (ع) قرار می‌گیرد.
اولین نشانه‌های عزاداری در ایران زمین با روی کار آمدن آل بویه شکل گرفت. در زمان صفویان نیز از آنجایی که مذهب رسمی، شیعه دوازده امامی بوده است.هیئت‌های عزاداری که ما امروزه شاهد آن هستیم، ابتدا در مفهوم و معنا گسترده و عام بود و به تدریج این تشکل خاص و منظم به صورت «هیئت» شکل گرفت. در زمان آل بویه عزاداری به صورت علنی برای اولین بار صورت گرفت و در زمان صفویه نیز ادامه یافت و در دوره قاجاریه به اوج و گستردگی خود رسید به طوری که علاوه بر روز عاشورا، دهه محرم و ماه صفر و حتی تشکیل مجالس روضه هفتگی و ماهیانه شکل پیدا کرد. در دوره پهلوی با ممانعت حکومت، عزاداری‌های به صورت منظم و هیئت‌هایی در خانه‌ها به صورت مخفیانه تشکیل می‌شد اما عزم و اراده مردم برای برپایی مجالس اهل بیت از بین نرفت. ریشه‌های انقلاب اسلامی و فعالیت‌های ضد حکومت طاغوت نیز در بسیاری از شهرها در همین روضه‌ها و برنامه‌های مذهبی شکل گرفت. منبرهای مذهبی به محلی برای اعتراض به حاکمیت ظلم و درخواست برای ایجاد یک حکومت اسلامی بود.
پس از انقلاب اسلامی از آنجا که هیئت‌ها از مهمترین مجموعه‌ها و نهادهای مردمی در شکل گیری انقلاب اسلامی بودند، به طور رسمی و آشکارا سازمان یافته شدند و تعداد آن نیز افزایش یافت. هیئت‌های چند دهه اخیر با وجود حفظ چهارچوب اصلی هیئت‌های قدیمی اما با شکل و شمایل جدید مسیری نو از ستایشگری و ذکر اهل بیت را به وجود آوردند. از لگو تا نام این هیئت و حتی آثار تولیدی و نوع فعالیت‌های آنان به صورت هنرمندانه و تخصصی تولید و منتشر شد.
قرن هاست که مردم همدان در محرم و صفر به عزاداری برای سید و سالار شهیدان می‌پردازند. هرچند که تاریخچه مدون هیئت و عزاداری همدان به اواخر دوره قاجار و اسنادی که به دست آمده است می‌رسد. در استان بیش از ۱۵۰ سال است که هیئت‌های مذهبی فعالیت دارند البته باید گفت در شهرستان ملایر هیئت حضرت ابوالفضل سابقه‌ای کهن در حدود ۴۰۰ سال پیش دارد که نقیب السادات پایه گذار آن بوده و به کهن هیئت از آن نامبرده می‌شود و تعزیه سلطانیه ملایر که حدود ۲۵۰ سال قدمت دارد.
در استان همدان حدود ۱۸ تا ۱۹ آئین عزاداری اباعبدالله ذکر شده است که ریشه در تاریخ و فرهنگ مردم این ملت و استان دارد. یکی از این آئین‌ها آئین سقاخانه در ملایر بوده که این آئین از بروجرد به ملایر آمده است. سقاخانه و منبر در واقع به این صورت بوده که منازل و تکیه‌هایی که در آن روضه خوانی برگزار می‌شود را سیاه پوش کرده و در و دیوار آن پرچم‌های مزین به نام و تصاویر منسوب به اهل بیت نصب شده که در دهه اول محرم با نور افشانی و نصب چراغ‌ها مزین می‌کردند، اهالی منطقه لباس مشکی می‌پوشند و از این سقاخانه به سقاخانه دیگر می‌روند و با صدای بلند الفاظی را با مضامین لعنت بر قاتلان سید الشهدا به کار می‌برند و بقیه می‌گویند (بیش باد) بیشتر باشد. آئین تعزیه خوانی نیز یکی از آئین‌های کهن است که در نقاط مختلف این استان مانند سایر نقاط کشور ریشه تاریخی داشته و صدها شاخصه تاریخی و فرهنگی را می‌توان در آن پیدا کرد.
راه اندازی کارخانه امام جواد و امام رضا (علیهما السلام) برای خودکفایی یک هیئت همدانی
همدان، شهری دارد به نام لاله‌جین که پایتخت سفال ایران است و کسی اگر گذرش به همدان و اطرافش بیفتد، حیف می‌شود که به این شهر زیبا و صنایع دستی آن سری نزند. همه شهروندان این شهر قشنگ از پیر و جوان، خرد و کلان به کار سفال مشغول‌اند و در همه مغازه‌ها فرزندان صاحب‌کار کنار دست پدر، سرگرم تولید یا فروشندگی هستند.
هیئت «جوانان عاشورایی رزمندگان اسلام» لاله‌جین که در این بخش، موفق به کسب عنوان شایسته تقدیر در مهرواره هوای نو شده، دقیقاً در همین بخش سرمایه‌گذاری کرده است و حالا برایتان می‌گوئیم که دقیقاً چه کرده که چنین رتبه‌ای به دست آورده است.
برویم سر سطر و از روزهای نخستین هیئت صحبت کنیم. جوانان عاشورایی، اولین بار در سال ۱۳۸۹ دور هم جمع شدند. جمعی از جوانان شهر مثل مصطفی میرزایی، مرتضی رجبی، مجتبی گنجی‌زاد و مصطفی زرین‌وفا باهم نشستند و آغاز به کار هیئت را اعلام کردند. هیئت از همان اوایل، مخاطب خوبی داشت و آنان از روز نخست، مجالس خود را در حسینیه‌ها و مساجد لاله‌جین برگزار می‌کردند. بعد از مدتی به دلیل مشکلات ناشی از سیار بودن هیئت به دارالقرآن لاله‌جین که متولی آن زرین‌وفا بود، منتقل شدند و به مرور زمان، ساختمان آن را در سه طبقه بازسازی کردند.
جلسات هفتگی این هیئت دوشنبه شب‌ها برگزار می‌شود و نزدیک ۱۰ سال است که در این جلسات زیارت عاشورا با ۱۰۰ لعن و ۱۰۰ سلام می‌خوانند. این هیئت علاوه بر برگزاری مجالس با راه‌اندازی مهدکودک در کنار حسینیه فرصت خوبی برای حضور خانواده‌ها فراهم کرده است. همچنین چون لاله‌جین، سینما ندارد، اکران فیلم در هیئت خیلی خوب جواب داده است. مثلاً تازگی‌ها فیلم «موقعیت مهدی» را برای عموم شهروندان لاله‌جینی اکران کرده است.
یکی از امتیازات ویژه این هیئت آن است که از لحاظ اقتصادی به خودکفایی رسیده است. تمام مخاطبان این هیئت چه خواهران و چه برادران و حتی نوجوانان هیئت به دلیل شرایط خاص این شهر، شاغلند. خود هیئت هم دو کارخانه و دو فروشگاه دارد که اسمشان را کارخانه امام جواد (ع) و کارخانه امام رضا (ع) گذاشته و در زمینه محصولات مشهور شهر لاله‌جین فعالند و گلدان و سایر محصولات سفالی می‌سازند. همچنین یکی از فروشگاه‌های هیئت در زمینه فروش لوازم‌التحریر و نوشت‌افزار فعال است و فروشگاه دیگر نیز محل عرضه محصولات سفالی لاله‌جین است.
این هیئت برای کمک به نیازمندان زیر پوشش خود میناکاری محصولات کارخانه را به آن‌ها واگذار کرده تا در خانه به رنگ‌آمیزی محصولات بپردازند و کمک‌هزینه‌ای برای زندگی آنان باشد.
