به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم سال 1404 از سوی رهبر معظم انقلاب با عنوان «سرمایه‌گذاری برای تولید» نام‌گذاری شده است. در این راستا، بخش کشاورزی به‌عنوان یکی از ارکان حیاتی اقتصاد کشور، نیازمند توجه ویژه و سرمایه‌گذاری هدفمند برای شکوفایی و رشد پایدار است اما این بخش به دلایل مختلف از جمله وجود ریسک در سرمایه گذاری ناشی از بالایی طبیعی و قیمت گذاری دستوری تولیدات با کمترین سرمایه گذاری در مقایسه با سایر صنایع مواجه است.
برای رفع این مشکلات و افزایش انگیزه سرمایه گذاران بخش کشاورزی، مشوق‌های مختلف مانند اعطای تسهیلات بانکی ارزان قیمت، اختصاص ارضی برای راه اندازی واحدهای تولیدی و حمایت‌های بیمه‌ای اشاره کرد.
اهمیت سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی
بخش کشاورزی ایران با دارا بودن سهم 10 درصد از تولید ناخالص داخلی و اشتغال بیش از 25 درصد از نیروی کار کشور، 8.3 درصد از تولید ناخالص داخلی (GDP) را در اختیار دارد نقشی اساسی در تحقق اهداف اقتصادی دارد. همچنین، این بخش در تأمین امنیت غذایی، اشتغال‌زایی و کاهش وابستگی به واردات نقش محوری ایفا می‌کند.
در شرایط کنونی که کشور با مسائل اقتصادی و چالش‌های زیرساختی روبرو است، سرمایه‌گذاری در کشاورزی می‌تواند به‌عنوان یکی از ابزارهای اساسی برای رشد و توسعه پایدار است.
چالش‌ها و موانع سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی
اگرچه بخش کشاورزی ایران پتانسیل‌های بالایی دارد، اما با چالش‌های مختلفی روبروست که مانع تحقق این پتانسیل‌ها می‌شود. از مهم‌ترین این چالش‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
بحران آب
بحران منابع آبی و کاهش بارش‌ها، از اصلی‌ترین مشکلاتی است که کشاورزی ایران با آن مواجه است. مصرف بی‌رویه آب و عدم استفاده بهینه از منابع آبی در بسیاری از اراضی کشاورزی موجب کاهش تولید و بهره‌وری در این بخش شده است؛ در این سال های اخیر با توسعه سامانه های نوین آبیاری تغییراتی ایجاد شده است اما از برنامه های توسعه ای عقب است.
کمبود فناوری‌های نوین
استفاده محدود از فناوری‌های پیشرفته مانند سیستم‌های آبیاری هوشمند و کشت‌های گلخانه‌ای بهره‌وری کشاورزی را کاهش داده و تولیدات را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
وابستگی به واردات نهاده‌ها
وابستگی به واردات نهاده‌ها مانند کود شیمیایی، سموم و ماشین‌آلات کشاورزی موجب افزایش هزینه‌ها و کاهش رقابت‌پذیری محصولات کشاورزی داخلی شده است.
وابستگی به مواد اولیه تولید نیز از دیگر مشکلات این بخش است به طوری که سهم قابل توجهی از مواد اولیه تولید گوشت و مرغ و روغن وابستگی شدیدی به واردات دارد.
مشکلات مالی و سرمایه‌گذاری
کشاورزان به دلیل محدودیت در دسترسی به منابع مالی برای خرید تجهیزات و فناوری‌های نوین، از بسیاری از فرصت‌های سرمایه‌گذاری بهره‌برداری نمی‌کنند بانکها به تهدات خود برای اختصاص منابع مالی ارزان قیمت به بخش کشاورزی به درستی عمل نمی کنند.
فرصت‌ها و ظرفیت‌های سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی
بخش کشاورزی ایران ظرفیت های زیادی برای تولید و صادرات دارد که با توجه به ارز آوری مناسب این بخش میزان تولید در سال های اخیر افزایش یافته و سرمایه گذاری و سودهی بیشتری را در این بخش شاهد هستیم.
کشاورزی پایدار و ارگانیک
با توجه به افزایش تقاضا برای محصولات ارگانیک و سلامت‌محور در بازارهای داخلی و خارجی، سرمایه‌گذاری در کشاورزی پایدار و کشت محصولات ارگانیک می‌تواند فرصت‌های جدیدی برای تولید و صادرات ایجاد کند.
توسعه صنایع تبدیلی کشاورزی
با توجه به تنوع محصولات کشاورزی در ایران، توسعه صنایع تبدیلی مانند کارخانجات تولید رب، کنسرو و فرآورده‌های دامی می‌تواند به ایجاد ارزش افزوده و رونق اقتصادی در این بخش کمک کند. همچنین، بسته‌بندی و صادرات محصولات کشاورزی، به ویژه در بخش‌های خشکبار و میوه می‌تواند فرصت‌های جدیدی برای کسب درآمد ایجاد کند.
استفاده بهینه از منابع آب
سرمایه‌گذاری در سیستم‌های آبیاری نوین و تصفیه و استفاده از پساب‌ها و آب‌های غیرقابل مصرف برای کشاورزی، می‌تواند به افزایش سطح زیر کشت و بهره‌وری در بخش کشاورزی کمک کند.
راهکارهای عملی برای جذب سرمایه در بخش کشاورزی
برای تحقق اهداف سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی، باید راهکارهای اجرایی مؤثری اتخاذ شود. برخی از این راهکارها در ذیل مطلب آمده است.
اعطای تسهیلات مالی به کشاورزان
بانکها باید با ارائه تسهیلات ارزان‌قیمت و دولت‌پشتیبانی به کشاورزان، امکان خرید ماشین‌آلات پیشرفته و فناوری‌های نوین را فراهم کنند.
تشویق به استفاده از فناوری‌های نوین
دولت باید حمایت‌های ویژه برای کشاورزان در راستای استفاده از فناوری‌های هوشمند کشاورزی همچون آبیاری قطره‌ای، کشت گلخانه‌ای و ماشین‌آلات پیشرفته ارائه دهد.
اصلاح سیستم توزیع و فروش محصولات کشاورزی
به منظور بهبود وضعیت توزیع و فروش محصولات کشاورزی، باید بازارهای آنلاین و پلتفرم‌های دیجیتال برای کشاورزان ایجاد شود تا محصولات خود را به‌طور مستقیم به مصرف‌کنندگان عرضه کنند.
جذب سرمایه‌گذاری خارجی
دولت باید سیاست‌های حمایتی برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی در بخش کشاورزی تدوین کند. این سرمایه‌گذاری می‌تواند در زمینه‌های صنایع تبدیلی، تولید محصولات ارگانیک و کشت‌های نوین باشد.
چشم‌انداز آینده
سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی به‌ویژه در زمینه کشت‌های نوین، صنایع تبدیلی و استفاده بهینه از منابع آب می‌تواند به تحقق اهداف شعار سال 1404 «سرمایه‌گذاری برای تولید» کمک کند. برای این کار، نیاز است که توجه بیشتری به واقعیت و نیازهای بخش خصوصی و کشاورزان داشت و راهکارهای عملی و مؤثر را در جهت افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها به اجرا درآورد. در این شرایط است که می‌توان در مسیر توسعه پایدار و افزایش امنیت غذایی گام‌های برداشت.
انتهای پیام/
