دولت و مجلس با هدف افزایش عدالت اجتماعی و بهبود توزیع منابع، حذف یارانه نقدی سه دهک بالای درآمدی را در قالب طرح کالابرگ الکترونیکی در دستور کار خود قرار داده‌اند. تاکنون حدود ۷ میلیون نفر از یارانه‌بگیران پردرآمد از فهرست دریافت‌کنندگان یارانه حذف شده‌اند و بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده، قرار است این عدد به ۱۸ میلیون نفر افزایش یابد.
وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز در این راستا طرحی دو فوریتی را تدوین کرده که به‌زودی برای بررسی به مجلس ارائه می‌شود. بر اساس این طرح، ابتدا به سرپرستان خانوار اعلام می‌شود که جزو سه دهک بالای درآمدی هستند. سپس به آن‌ها فرصت داده خواهد شد تا در صورت اعتراض، اظهارنامه‌ای جهت بررسی وضعیت دهک خود ارائه دهند. در صورتی که اعتراض وارد نباشد، فرد مشمول جریمه‌هایی نظیر قطع یارانه‌ها و حذف معافیت‌های مالیاتی خواهد شد.
الزامات قانونی و بودجه‌ای
مطابق با بند «ی» تبصره ۱۴ قانون بودجه ۱۴۰۴، یارانه‌ها به صورت هدفمند و نقدی پرداخت خواهد شد. نمایندگان مجلس در این لایحه دولت را مکلف کرده‌اند تا یارانه نقدی دهک‌های هشتم، نهم و دهم را حذف کرده و منابع حاصل را به افزایش اعتبار کالابرگ خانوارهای کم‌درآمد و تحت پوشش نهادهای حمایتی اختصاص دهد.
در نشست اخیر کمیسیون اجتماعی مجلس که با حضور محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس، و احمد میدری، وزیر تعاون برگزار شد، جزئیات نحوه اجرای طرح کالابرگ و چالش‌های مرتبط با صندوق‌های بازنشستگی مورد بررسی قرار گرفت.
نظارت دقیق بر دهک‌بندی‌ها و اصلاح ساختارها
میدری در این نشست با اشاره به مشکلات موجود در دهک‌بندی خانوارها تصریح کرد: در مواردی دیده شده که برخی افراد کم‌درآمد به اشتباه در دهک‌های بالا قرار گرفته‌اند. یکی از دلایل این مشکل، اقامت اعضای خانوار در خارج از کشور است. بر اساس قانون، یارانه صرفاً به ایرانیان مقیم کشور تعلق می‌گیرد. در حال حاضر ۴۵۰ هزار خانوار دارای اعضای غیرمقیم هستند که ۱۰۸ هزار مورد از آن‌ها سرپرست خانوار محسوب می‌شوند.
وی افزود: حذف سرپرست موجب حذف کل خانوار می‌شود. از این‌رو پیشنهاد شده است که فقط یارانه یک نفر از خانوار کسر شود. همچنین تاکید شد که اجازه تغییر ساختار خانوار فقط در شرایطی مانند فوت، ازدواج یا طلاق داده شود تا از سوءاستفاده و ایجاد خانواده‌های صوری جلوگیری شود.
طرح کالابرگ و برنامه یسنا برای مقابله با فقر
وزیر تعاون همچنین به طرح “یسنا” اشاره کرد که با همکاری وزارت بهداشت در حال اجراست. این طرح به شناسایی کودکان مبتلا به سوء تغذیه و زنان باردار نیازمند پرداخته و ماهانه به آن‌ها یارانه تخصیص می‌دهد. هم‌اکنون حدود ۱۵۰ هزار زن تحت پوشش این برنامه قرار دارند و در صورت تأمین بودجه، دامنه پوشش افزایش خواهد یافت.
در خصوص اجرای طرح کالابرگ نیز وی گفت: در مرحله اول، ۱۵ میلیون خانوار کالابرگ دریافت کرده‌اند و از ۲۵ هزار میلیارد تومان اعتبار تخصیص‌یافته، ۲۳ هزار میلیارد تومان مصرف شده است. در مرحله دوم، از میان ۲۱ میلیون خانوار، تاکنون ۶ میلیون خانوار کالابرگ دریافت کرده‌اند. به گفته میدری، وزارت تعاون امکان رصد نوع کالاهای خریداری‌شده را دارد و نظارت بر این روند نیز صورت می‌گیرد.
پایداری صندوق‌ها و اصلاح بیمه‌های حمایتی
در ادامه این نشست، به وضعیت صندوق‌های تعاونی و بیمه‌های حمایتی نیز پرداخته شد. وزیر تعاون از تدوین چهار آیین‌نامه اجرایی برای بهبود عدالت اجتماعی خبر داد. یکی از این اصلاحات به حذف سقف حمایتی برای بیمه‌شدگان پردرآمد اشاره دارد. به‌عنوان‌مثال، در حال حاضر دولت فقط تا حداقل حقوق به بیمه‌شدگان کمک می‌کند؛ اما با اجرای آیین‌نامه جدید، منابع بیشتری آزاد شده و پایداری صندوق‌ها افزایش می‌یابد.
