بازار؛ گروه کشاورزی: بنا بر گزارش های جهانی منتشر شده در شرایطی تولید سبزیجات جهان در حال افزایش است که برآورد می شود تولید جهانی سبزیجات تا سال ۲۰۲۶ به ۱,۲۵۰,۸۰۰ هزار تن برسد و در این میان کشورهای چین، هند، ایالات متحده، ترکمنستان، ایران و… در رده تولیدکنندگانی هستند که بیشترین سبزیجات را در جهان تولید می کنند و می توان اینگونه گفت که این کشورها به دلیل وسعت، جمعیت، و شرایط اقلیمی مناسب، نقش مهمی در تأمین سبزیجات جهان دارند.
در واقع طبق آمارها چین بزرگ ترین تولیدکننده سبزیجات است و در صدر قرار دارد، زیرا کشاورزی و تولید محصولات در این کشور بسیار گسترده است. از سوی دیگر هند نیز یکی دیگر از بزرگ ترین تولیدکنندگان است، با کشاورزی قوی و تنوع زیاد در سبزیجات نیز اصولا شناخته می شود. همچنین طبق آمارهای وزارت جهاد کشاورزی از حدود ۱۲۰ میلیون تن تولیدات مختلف در بخش کشاورزی ایران، ۲۸ میلیون تن آن را صیفی و سبزیجات تشکیل می دهد.
پیش بینی می شود بازار جهانی سبزیجات تازه از سال ۲۰۲۵ با نرخ رشد مرکب سالانه ۳.۱۸ درصد گسترش یابد و تا سال ۲۰۳۰ به ارزش بازار ۸۵۸.۳ میلیارد دلار برسد
از سوی دیگر بر اساس جدیدترین گزارشی که توسط سایت تحقیقی موردور منتشر شده تخمین زده می شود که اندازه بازار جهانی سبزیجات تازه در سال ۲۰۲۵ بیش از ۷۳۴ میلیارد دلار برسد. همچنین در این گزارش آمده است که پیش بینی می شود این بازار با نرخ رشد مرکب سالانه ۳.۱۸ درصد گسترش یابد و تا سال ۲۰۳۰ به ارزش بازار ۸۵۸.۳ میلیارد دلار برسد. کارشناسان معتقدند رشد جمعیت، افزایش قدرت خرید طبقه متوسط و تشدید سیاست های امنیت غذایی پس از همه گیری، مصرف سبزیجات تازه را تقویت می کند، در حالی که کشاورزی دقیق و فناوری های بذر مقاوم در برابر آب و هوا، عرضه محصولات را به نوعی تضمین می کنند.
افزایش پذیرش انواع بذر مقاوم در برابر آب و هوا
بر اساس این گزارش یکی از چالش ها در حوزه پرورش سبزیجات بحث حفظ تازگی آن است و لذا اولین اهرم رشد عمده برای بازار سبزیجات تازه، عرضه سریع ارقام مقاوم به خشکی، مقاوم به گرما و مقاوم به عوامل بیماری زا است. مؤسسات اصلاح نژاد دولتی و شرکت های خصوصی بذر اکنون از روندهایی استفاده می کنند امکان هماهنگی سریع تر با مناطق در حال تغییر آب و هوایی کشاورزی را فراهم می کنند. به عنوان مثال در کنیا و هند، گونه های جدید گوجه فرنگی و فلفل دمای بالای ۴۰ درجه سانتیگراد را در طول روز تحمل می کنند و در عین حال ماندگاری خود را حفظ می کنند، ویژگی ای که به طور فزاینده ای برای صادر کنندگانی که به سوپر مارکت های با ارزش بالای اتحادیه اروپا ارسال می کنند، حیاتی است.
افزایش تقاضا برای بسته های سبزیجات آماده پخت از سوی تولیدکنندگان
از سوی دیگر یکی از عوامل رشد بازار جهانی سبزیجات تازه در واقع افزایش تقاضا برای سبزیجات آماده پخت است. به عبارتی خانوارها و آشپزخانه های تجاری که با کمبود وقت مواجه هستند، به سمت سبزیجات شسته، برش داده شده و بسته بندی شده که مراحل آماده سازی را کاهش می دهند، روی آورده اند. این در حالی است که همین راحتی مشتریان، ارزش افزوده را در بازار کالاهای سبزیجات تازه حفظ می کند و آن را به سمت جایگزین های منجمد یا کنسروی سوق نمی دهد.
نظارت بر محصولات کشاورزی با استفاده از هوش مصنوعی، پیش بینی عملکرد را بهبود می بخشد
نکته جالب توجه در بحث کشت و پرورش سبزیجات روند استفاده از هوش مصنوعی برای بهبود عملکرد است به نحوی که با استفاده از هوش مصنوعی همچون اینترنت اشیا در مزارع و استفاده از تصاویر ماهواره ای NDVI موجب کاهش هزینه های تولید و تضمین درآمد پایدار تر برای کشاورزان می شود. ضمن اینکه به عنوان مثال استفاده از الگوریتم های بینایی Source.ag، زمان رسیدگی گوجه‌فرنگی را در یک بازه زمانی دو روزه پیش بینی می کنند و امکان تخصیص مجدد نیروی کار و لجستیک به موقع را در مناطق با دستمزد بالا فراهم می کنند. این کارایی ها، قابلیت اطمینان عرضه و حفظ حاشیه سود را در بازار کالاهای سبزیجات تازه تقویت می کنند.
با این وجود در حوزه تولید و پرورش سبزیجات بحث قیمت انواع کودهای مصرفی بسیار اهمیت دارد چرا که روی عملکرد تاثیر مستقیم می گذارد. به طوری که در پی افزایش ناگهانی قیمت ها در سال ۲۰۲۴، قیمت اوره در بنادر کشورهای جنوب صحرای آفریقا بیش از دو برابر شد و باعث شد کشاورزان کنیایی و غنایی کمتر از نیاز خود کود مصرف کنند که این امر باعث کاهش عملکرد تا ۱۲ درصد شد.
از نظر جغرافیایی، آسیا و اقیانوسیه ۴۶ درصد از سهم بازار سبزیجات تازه را در سال ۲۰۲۴ به خود اختصاص داد، در حالی که پیش بینی می شود آفریقا تا سال ۲۰۳۰ بالاترین نرخ رشد مرکب سالانه ۵.۲ درصد را به خود اختصاص دهد
بر اساس این گزارش از نظر جغرافیایی، آسیا و اقیانوسیه بیشترین درآمد منطقه ای را در بازار سبزیجات تازه ایجاد کرد، به طوری که در سال ۲۰۲۴ این بخش ۴۶ درصد از ارزش جهانی را به خود اختصاص داد. آسیا و اقیانوسیه همچنان از نظر اندازه مطلق از سایر رقبا جلوتر است، با این حال این منطقه در ماه های زمستان با محدودیت عرضه مواجه است و این امر باعث واردات حجم زیادی از مناطق معتدل شمال آفریقا و آمریکای جنوبی می شود، زمانی که سرمای ناگهانی تولید گلخانه ای داخلی را محدود می کند.
بنابراین می توان گفت: بازار سبزیجات تازه آسیا و اقیانوسیه به جایگاه پیشرو رسیده است، اما ناکارآمدی های لجستیک داخلی باعث از دست رفتن ۷ تا ۱۰ درصد از ارزش به دلیل فساد می شود و فرصت هایی را برای سرمایه گذاری در زنجیره سرد فراهم می کند.
از سوی دیگر اگرچه چشم انداز تولید آفریقا پراکنده است با این حال بازار سبزیجات تازه در آفریقا با سرعت بیشتری در حال رشد است و بالاترین نرخ رشد مرکب سالانه ۵.۲ درصدی را تا سال ۲۰۳۰ ثبت می کند، به طوری که نرخ مکانیزاسیون منطقه ای طی پنج سال از ۶ به ۹ تراکتور در هر ۱۰۰۰ هکتار افزایش یافته است. ضمن اینکه در قاره آفریقای صندوق های مالی سازگاری با آب و هوا در حال یارانه دادن به سردخانه های خورشیدی هستند که تلفات پس از برداشت بامیه و سبزیجات برگ‌دار را کاهش می دهند و در نتیجه فروش در مزرعه را چند برابر می کنند.
