ولی کمری هنرمند موسیقی نواحی از شهرستان ایوان در استان ایلام که برای سومین بار با اجرای آواز «هوره»در هفدهمین جشنواره ملی موسیقی نواحی ایران حضور یافته است، در گفتگویی با خبرنگار مهر «هوره»را شاخه‌ای از «آواز مادر» دانست که در میان گوران‌ها، کلهر زبانان و حتیلک‌زبان‌ها در نواحی غرب ایران رواج دارد. این نوع موسیقی که از شهرستان پاوه تا مریوان و حتی روستاهای هورامی‌نشین در کردستان عراق امتداد یافته است، به‌عنوان زبان مشترک اقوام زاگرس شناخته می‌شود.
وی با اشاره به اینکه «هوره»تنها یک سبک موسیقایی نیست، بلکه بخشی از فرهنگ، تاریخ و آیین‌های مردمان زاگرس است، گفت: این آواز ساده و باستانی، در آیین‌های زرتشتی و نیایش‌های اهورا مزدا کاربرد داشته و در گات‌های یسنا (از بخش‌های اصلی کتاب مقدس زرتشتیان) نیز به‌طور منظم برای ستایش اهورا مزدا از آن استفاده می‌شده است.
این هنرمند تاکید کرد: «هوره»در کردستان با نام‌های دیگری چون «سیاه‌چمانه» و «بزمی چپله» نیز شناخته می‌شود که نوع دوم با فضای شاد و ریتمیک‌تر، محبوبیت بیشتری دارد. این آواز که در جشن‌ها، آیین‌های اجتماعی و حتی مراسم مذهبی اجرا می‌شود، نماد کردار نیک، گفتار نیک و پندار نیک و بازتابی از جهان‌بینی عمیق مردم منطقه است.
کمری با یادی از کاک ویس بیان کرد: کاک ویس یکی از چهره‌های کلیدی در تاریخ «هوره»است که با جمع‌آوری و حفظ ترانه‌های دیوانی، سهم مهمی در انتقال این میراث شفاهی به نسل‌های بعدی داشته است.
کمری «هوره»را «آوایی زنده از تاریخ» توصیف کرد و گفت: این آواز، گواهی است بر پیوند عمیق مردم زاگرس با هنر، معنویت و هویت تاریخی‌شان. تا وقتی «هوره»خوانده می‌شود، این ریشه‌ها نیز زنده می‌مانند.
وی بر اهمیت اجرای «هوره‌خوانی» در رویدادهایی چون جشنواره ملی موسیقی نواحی تأکید کرد و افزود: «هوره»در سال‌های اخیر به بخشی از فرهنگ عمومی موسیقی ایران تبدیل شده و اجرای آن در جشنواره‌ها نه‌تنها بازتابی از زیبایی‌شناسی موسیقی نواحی، بلکه بسترساز همبستگی اجتماعی و فرهنگی میان مردمان مناطق مختلف ایران است.
این هنرمند تصریح کرد: اجرای این سبک موسیقی آیینی، نقشی مهم در تقویت هویت فرهنگی و حفظ آداب و رسوم محلی دارد و باید به‌عنوان یک عنصر کلیدی به نسل‌های آینده منتقل شود.
کمری در پایان عنوان کرد: آواز «هوره»، گواهی از تاریخ، هویت و معنویت مردمان زاگرس است؛ آوازی که نه در گذشته مانده و نه از آینده جداست.
هفدهمین جشنواره ملی موسیقی نواحی ایران به دبیری فواد توحیدی، از تاریخ ۵ تا ۸ اردیبهشت ۱۴۰۴ به میزبانی استان هرمزگان و با همکاری دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، انجمن موسیقی ایران، استانداری و اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان هرمزگان برگزار می‌شود.
