یک بازیگر سندروم داون چطور نقش اول فیلم شد

محمدابراهیم شهبازی کارگردان فیلم کوتاه «بدرود پاریس» که جایزه مؤسسه بهشت امام رضا (ع) را از چهل و یکمین جشنواره فیلم کوتاه تهران دریافت کرده و سیدمرتضی قدیری بازیگر سندروم داون فیلم نیز برگ زرین چهره برگزیده بهترین دستاورد هنری را برای بازی در فیلم به دست آورده است درباره ویژگی‌های این اثر به خبرنگار مهر گفت: «بدرود پاریس» یک قصه و فیلم در رابطه با بنیان خانواده است و شاید درنگاه اول به نظر برسد بر یک کودک سندروم داون تمرکز کرده ایم چرا که شخصیت اصلی ما یک نوجوان سندروم داون است اما زمانی که به عمق قصه رجوع کنید متوجه می‌شوید قصه ما بر حفظ بنیان خانواده به هر قیمتی تاکید دارد و پدری را شاهد هستیم که می‌خواهد مهاجرت کند ولی سندروم داون بودن پسرش مانع از مهاجرتی می‌شود که سال‌ها آرزوی آن را در سر داشته است. در نهایت این خانواده است که برای او اولویت پیدا می‌کند حتی به قیمت از دست رفتن تمام آینده‌ای که این پدر انتظار آن را داشته است.

وی در رابطه با انتخاب این سوژه و شکل گیری فیلمنامه این اثر گفت: من یک قصه ملودرام اجتماعی راجع به مهاجرت داشتم که هر ۲ کاراکتر فیلم کاراکترهای غیرمعلول بودند و یک قصه ملودرام معمولی داشتم که سال‌ها علاقه مند به ساخت آن بودم اما احساس می‌کردم این داستان من شبیه قصه‌های دیگر است؛ نیاز است مرور کنم من سال‌ها است که کار مستند انجام می‌دهم و الان نیز مستندسازی می‌کنم. در مسیر مستند سازی یک کار راجع به بچه‌های سندروم داون انجام دادم و بعد از آن بود که تصمیم گرفتم یکی از کاراکترهای فیلم را از حالت عادی خارج و نوجوان سندروم داونی را جایگزین کنم. به همین واسطه قصه خاص تر شد همچنین به دلیل علاقه به سینمای دهه ۷۰ فرانسه یک ایده ویژوالی به ذهنم رسیده بود که به کار اضافه شد. مجموعه این موارد قصه‌ای با فراز و فرودها و جذابیت‌های بالاتر از نسخه اول فراهم شد و مجاب شدم آن را تولید کنم.

این کارگردان با اشاره به حضور بهترین عوامل پشت دوربین فیلمش یادآور شد: من خیلی خوشبخت بودم که بهترین‌های سینمای ایران پشت دوربین من قرار گرفتند به عنوان مثال سعید براتی پشت دوربین به جای فیلمبرداری به نوعی نقاشی می‌کند و آرزوی هر کارگردان این است که این چنین تیمی داشته باشد. وقتی پتانسیل به این خوبی پشت دوربین فیلم قرار گرفت، تلاش کردم از آن به خوبی بهره ببرم. خوشبختانه هر یک از عوامل فیلم اثر جدی بر کار گذاشتند.

وی با اشاره به یکی از جدی‌ترین چالش‌های تولید این اثر، گفت: کارکردن با بچه‌های سندروم داون سخت است و در همان ابتدای کار کل گروه جبهه می‌گیرند که هر برداشت را باید ۵۰ بار ضبط کنیم و قرار است در تولید این اثر کلی مشکل داشته باشیم اما هرچه کار جلوتر رفت مرتضی قدیری بازی خارق العاده ای را به نمایش گذاشت و این بازی لحظات درخشان و ارزشمندی ایجاد کرد. حتی مواردی پیش آمد که ما هم غافلگیر شدیم. همان طور که مرتضی قدیری جایزه بهترین بازیگری چهل و یکمین جشنواره فیلم کوتاه را گرفت می‌توان گفت یکی از بزرگترین غافلگیری‌ها و دستاوردهای این فیلم بازی مرتضی قدیری در کنار محمدرسول صفری هنرمند بود. صفری در طول فیلمبرداری خیلی به مرتضی قدیری کمک کرد.

این فیلمساز با اشاره به این که چالش‌ها در سینما کوتاه فراوان است، عنوان کرد: اگر گفتند یک نفر با ۳ میلیارد فیلم کوتاه ساخته است باید تعجب کرد، در فضای فیلم کوتاه بحث مالی نداریم و بچه‌های ما با حداقل هزینه‌ها کار می‌کردند. چالش اول کارهای کوتاه مساله پول است. بالاخره انجمن سینمای جوانان هم بودجه محدودی دارد و اگر دوستان من از من دستمزد می‌خواستند شاید این اثر تولید نمی‌شد.

وی افزود: اگر تاکید می‌کنم پول نداریم ولی بر این مساله هم تاکید دارم که حتماکار کنید و اوج خلاقیت خود را به نمایش بگذارید، باید از این روند حمایت کنیم؛ اگر دوستان ما در آثار خلاقیت به خرج می‌دهند و از فرم‌های قدیمی سینما فاصله می‌گیرند باید حمایت و دیده شوند. اگر توجه کنید در شعار جشنواره امسال رویاپردازی و دنیای خیال مورد تاکید بود اما بازهم به فیلم‌های رئال جایزه داده شد درحالی که باید به فیلم‌هایی با ایده‌های نو اهمیت و بها داده شود.

شهبازی در پایان با اشاره به اینکه این فیلم در رابطه با خانواده است، گفت: می‌خواهم از یکی از اعضای تأثیرگذار خانواده ام تشکر کنم که اگر نبود این مسیر برای من میسر نمی‌شد. همه می‌گویند در سینما پول نیست اما همسر من پشت من ایستاد و از من حمایت کرد و برای ساخت این فیلم پشت من بود.

در خلاصه داستان این فیلم آمده است: «افشین نوجوان سندروم داونی است که قرار است به همراه پدرش بابک به فرانسه مهاجرت کنند اما در لحظات آخر اتفاقی غیرمنتظره همه چیز را تغییر می‌دهد.»

عوامل فیلم «بدرود پاریس» عبارتند از نویسنده و کارگردان: محمد ابراهیم شهبازی، بازیگران: محمدرسول صفری، سید مرتضی قدیری، آذین فهیمی، بهزاد خلج، سیمین بهفر، میثم معتمدی بازیگر خردسال: ستین خان محمدی، مدیر فیلمبردار ی: سعید براتی، مشاور کارگردان: فاطمه افضلی، دستیار اول کارگردان و برنامه ریز: فراز عمومی، طراح صحنه و لباس: مهدی سعیدی، طراحی و چهره پردازی: شهراد زندیه، مدیر تولید: بهنود محمدی پور، مدیر صدابرداری: میثم معتمدی، طراحی و ترکیب صدا: محمدحسین ابراهیمی، تدوین: محمدابراهیم شهبازی، منشی صحنه: سپیده کریمخانی، طراحی و اجرای جلوه‌های بصری: کامیار شفیع پور، محمد ابراهیم شهبازی اصلاح رنگ و نور: فائزه نظیری، عکاس: رز ارغوان، طراح پوستر: روژان ایرجی، تهیه کننده: محمدابراهیم شهبازی (انجمن سینمای جوانان ایران).