ترکیب شوک‌های ژئوپولیتیکی، کاهش ارزش ریال، تحریم‌ها و ریسک زیرساخت‌های داخلی، رفتارهای منحصر‌به‌فردی را در بازار رمزارز ایران ایجاد می‌کند که در سایر نقاط جهان دیده نمی‌شود. در ادامه این گزارش به بررسی واکنش جهانی بیت‌کوین به جنگ در خاورمیانه، تأثیرات خاص در بازار رمزارز ایران (به ویژه BTC و USDT)، پیامدهای احتمالی در صورت دخالت آمریکا و برخی سناریوهای حرفه‌ای ترید را معرفی می‌کنیم.
تأثیر جنگ ایران اسرائیل روی بیت کوین؛ ریزش یا فرصت!
در میانه سال ۲۰۲۵ (خرداد-تیر 1403)، همزمان با تشدید تنش‌ها میان ایران و اسرائیل، بازارهای جهانی به ویژه قیمت بیت کوین و دیگر رمزارزها، در ابتدا واکنشی پرنوسان نشان دادند. سپس بازار کریپتو مجدد پایدار شد و بیت‌کوین در همین دوره سقف تاریخی جدیدی ثبت کرد. البته این مساله برای تریدرهای ایرانی و سبد سرمایه‌گذاری کریپتویی آن‌ها پیچیده‌تر است.
حمله نظامی اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای ایران و پاسخ متقابل ایران به این اتفاق، شوک اولیه‌ای به بازار ارز دیجیتال وارد کرد: ارزش بیت‌کوین حدود ۶ درصد کاهش یافت و از ۱۱۱ هزار دلار به کمتر از ۹۹ هزار دلار سقوط کرد. به تحلیل کارشناسان، دلیل این واکنش به رفتار کلاسیک تریدرها مربوط می‌شود: رفتار «ریسک‌گریزی» (Risk-Off) که طبق آن سرمایه‌گذاران دارایی‌های پرریسک را فروخته و به سمت طلا و دلار حرکت می‌کنند.
در بازار جهانی، این ریزش کوتاه‌مدت بود: بیت‌کوین ظرف یک هفته به حدود ۱۰۵ هزار دلار برگشت. همچنین نهادهایی مانند مایکرواستراتژی (MicroStrategy ) خرید بیت‌کوین خود را افزایش دادند.
رفتار متفاوت BTC در بازار ایران، با شروع جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل
تقریبا از اوایل سال ۱۴۰۴، ارزش تومانی تتر روندی نزولی در بر گرفته بود. از این رو حجم قابل‌توجهی از نقدینگی تریدرها به بیت‌کوین و روش‌های سرمایه‌گذاری در طلای دیجیتال نظیر خرید پکس گلد یا تتر گلد، جذب شد. با شروع جنگ ۱۲ روزه، نرخ بازار آزاد تتر مجدد جهش صعودی یافت: از محدوده تقریبی 80 هزار تومان قبل جنگ به محدوده 95هزار تومان در زمان حمله اسرائيل به ایران رسید.
از آنجایی که یکی از پارامترهای اصلی موثر در قیمت بیت‌کوین به تومان، ارزش تومانی تتر است؛ با جهش ارزش تتر به تومان در صرافی‌های داخلی، بیت‌کوین نیز در قیمت تومانی خود کاهش جدی نداشت. به عبارت دیگر، با حمله ایران و اسرائیل به همدیگر، برخلاف روند دلاری بیت‌کوین در بازارهای جهانی که کاهش یافت، نمودار بیت‌کوین به تومان پایداری خود را حفظ کرد و به تقریبا به رشد تدریجی خود ادامه داد.
بنابراین در شرایط خاص، نمودار بیت‌کوین در بازار ایران ممکن است رفتاری معکوس با بازار دلاری آن در جهان داشته باشد. در ادامه توضیح می‌دهیم که در چه زمانی جنگ ایران-اسرائيل می‌تواند به طور جدی روی ارزش بیت‌کوین در جهان تأثیر بگذارد. سپس به شدت آن را کاهش دهد.
دخالت آمریکا در جنگ ایران و اسرائیل، بازی را عوض می‌کند!
جنگ ایران و اسرائيل تا زمانی که یکی از سه محرک‌های اصلی زیر را درگیر خود نکند، چالشی جدی برای بازار جهانی کریپتو محسوب نمی‌شود.
در عوض، به محض رخ دادن از این قبیل شرایط خاص که در ادامه معرفی می‌کنیم، ریسک خرید شیبا اینو، بیت‌کوین، اتریوم و به طور کلی مشارکت در بازار رمزارزها، سناریوهای مختلفی به خود می‌گیرد؛ با شکل‌گیری هر کدام از این اتفاقات، نتیجه سرمایه‌گذاری در بازار کریپتو می‌تواند رویه‌هایی متفاوت داشته باشد:
۱. دخالت نظامی مستقیم آمریکا: اگر آمریکا حملات هوایی یا استقرار نیرو نظامی زمینی در منطقه خاورمیانه انجام دهد و به طور مستقیم در عملیات جنگی ایران-اسرائيل ورود کند، احتمالاً بازارهای مالی به شدت سقوط خواهند کرد. به این ترتیب، بیت‌کوین ممکن است روند نزولی شدیدی به خود بگیرید. سپس رشد حجم برداشت و فروش در صرافی‌های جهانی، اختلالات شدیدی احتمالا در بازار کریپتو به بار خواهد آمد.
۲. اختلال در عرضه نفت: اگر در اثر تنش ایران و اسرائيل، جریان نفت خلیج‌فارس مختل شود، قیمت نفت ممکن است به بیش از ۱۰۰ دلار برسد. در پی این اتفاق، بانک‌های مرکزی جهان احتمالاً با رکود تورمی مواجه شوند و سیاست‌های پولی انبساطی در پیش بگیرند. اتخاذ این نوع تصمیمات توسط بانک‌های بزرگ جهانی، می‌تواند رشد قیمت بیت‌کوین را در پی داشته باشد؛ در چنین شرایطی، بیت‌کوین پس از افزایش انتظارات تورمی رشد می‌کند.
۳. ضربه به زیرساخت‌های بازار کریپتو در ایران: در طول جنگ ۱۲ روزه ایران با اسرائيل، صرافی نوبیتکس (Nobitex) با یک حمله سایبری از سوی گروه هکری اسرائیلی مواجه شد؛ اتفاقی که منجر به از دست رفتن تقریبا 90 میلیون دلار سرمایه کاربران ارز دیجیتال در ایران شد. افزایش تعداد اتفاقات امنیتی از این قبیل و ناشی از جنگ، می‌تواند بی‌اعتمادی به پلتفرم‌های رمزارزی ایرانی را نتیجه دهد. سپس نقدشوندگی معاملات و تراکنش‌ها در بازار ارز دیجیتال ایران کاهش یابد. موضوعی که ریسک سرمایه‌گذاری در بیت‌کوین را برای افراد ساکن ایران به شدت افزایش می‌دهد.
در مجموع می‌توان گفت: وحشت و نقد کردن سرمایه‌گذاری‌ها ذخیره‌شده در بیت‌کوین، اولین واکنش کاربران این حوزه به شروع جنگ ایران و اسرائیل است؛ اما با دخالت مستقیم آمریکا یا اختلال در کسب و کارهای کریپتویی ایرانی در طول جنگ، مشارکت‌کننده‌های بازار با ترس شدید مواجه خواهند شد.
ریسک نقدشوندگی و برداشت دارایی‌ها رمزارزی در صرافی‌های داخلی، یک چالش دیگر است که تریدرها در زمان جنگ ایران و اسرائیل با آن مواجه خواهند شد. موضوعی که در صورت شدت و تداوم جنگ، ممکن است به توقف و محدودیت کامل پلتفرم‌ها در برداشت رمزارزها شود.
جمع‌بندی: هولدرهای ایرانی بیت‌کوین چه کار کنند؟
هنگام جنگ ایران و اسرائيل، شرایط و سناریوهای مختلفی برای تجزیه و تحلیل توسط تریدرهای ایرانی وجود دارد؛ دو نمونه رایج از این سناریوها به شرح زیر است:
اول. اگر تنش صرفا میان ایران و اسرائيل باشد و قدرت نظامی سومی درگیر نشود، سرمایه‌گذاری و نگهداری بیت‌کوین می‌تواند روش مناسبی برای مقاومت در برابر تورم و عواقب مالی ناشی از جنگ باشد. در این حالت، استفاده از صرافی‌های داخلی معتبر نظیر رابکس (که موجودی بیت‌کوین کاربران را در ولت‌های سخت‌افزاری نگه می‌دارد)، سرمایه‌‌گذار را از ریسک اختلال در زیرساخت‌ها پوشش می‌دهد.
دوم. اگر قدرت نظامی سومی (نظیر دخالت مستقیم آمریکا) در جنگ ایران و اسرائيل ورود کند، ریسک مشارکت در بازار بیت‌کوین به شدت افزایش مییابد. در این شرایط، اگرچه بیت‌کوین با افت قیمت مواجه می‌شود، اما آلت‌کوین‌ها احتمالاً بیشتر سقوط می‌کنند. در این شرایط رو آوردن به سرمایه‌گذاری در طلای سنتی بهتر است. اما اگر به هر دلیلی نگهداری بیت‌کوین را در پیش می‌گیرید، توصیه می‌شود از کیف پول‌های آفلاین (سرد) استفاده کنید.
در نهایت به این نکته توجه داشته باشید که هنگام بحران‌های ناشی از جنگ، بیت‌کوین در مقایسه با دیگر رمزارزها، بهترین گزینه است، حتی بهتر از تتر؛ زیرا غیرمتمرکز‌تر از تمام ارزها است.
