خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها – محمد حسین عابدی: مردم دامغان هنوز داغ شش معدنچی که در معدن طزره همزمان با شهریورماه ۱۴۰۲ و فوت کارگر همان معدن در مهرماه ۱۴۰۳ را فراموش نکرده‌اند که بار دیگر فاجعه‌ای انسانی این بار در معدن مهماندویه موسوم به جواهر لعل دامغان جان هفت نفر را گرفت تا زنجیره ترک فعل‌ها و عدم نظارت‌ها و نا ایمن بودن معادن شهرستان دامغان تکمیل شود.
فجایع انسانی که در دامغان طی سال‌های اخیر رخ داده یک ملغمه ای از ترک فعل مدیران دستگاه‌های نظارتی و دولتی در امر نظارت و اعطای استانداردهای لازم برای کار معادن، زور گویی مالکان و صاحب کارهای معادن که به هر قیمتی فقط به سود خود فکر می‌کنند، تجهیزات و معادن فرسوده و نامناسب و البته خطاهای انسانی و سهل انگاری کارگران بوده که ماحصل آن داغدار شدن خانواده‌های بسیاری در استان سمنان است.
کارگران مجبور به کار در این شرایط هستند
محسن همدانی فعال کارگری در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به عوامل بروز این دست تراژدی‌ها می‌گوید: معدنچیان مجبور هستند در شرایط دشوار برای حقوق‌های بسیار اندک عمدتاً ۹ الی ۱۱ میلیون تومانی ساعات کار زیادی را در عمق زمین و در معادن ناایمن شهرستان دامغان و دیگر نقاط استان سمنان کار کنند تا بتوانند خرج زن و بچه خودشان را در بیاورند وگرنه هیچ کاری از روی شکم سیری تمایل به بازی با جان خودش را که مهمترین دارایی او محسوب می‌شود، ندارد.
همدانی با اشاره به جو حاکم بر رسانه‌ها و فضای مجازی بعد از این حادثه می‌افزاید: در روزهای اخیر تکرار حوادث و تراژدی‌های معدنی در دامغان خشم مردم و اصحاب رسانه و کنشگران و فعالان کارگری و فعالان مجازی را سبب شده است و نوک پیکان حملات و انتقادات هم مسئولان دولتی و نظارتی و دستگاه قضائی است که اگر از نخستین حادثه و تراژدی درس گرفته بودند دومی و سومی رخ نمی‌داد و حالا هفت خانواده از نان آور محروم نمی‌شدند.
وی می‌گوید: ترک فعل مدیران دستگاه‌های دولتی و نظارتی و صاحبان معادن که خودشان در تابستان‌ها زیر کولر و در زمستان کنار شوفاژ در بهترین دفاتر در شمال شهرهای استان سمنان و یا تهران به کار مشغول هستند و بی اهمیت بودن جان کارگران برای کسانی که مدعی حقوق کارگران هستند، سبب شده تا به ایمنی معادن در استان سمنان کمترین بهایی هم داده نشود و در این شرایط باید هم تراژدی‌ها پشت سر هم تکرار شوند و سال به سال بر کشته‌های معادن استان سمنان افزوده گردد.
معدن تعطیل بوده است!
حادثه معدن جواهر لعل اما چطور رخ داده است؟ پیش از هر چیز باید گفت که کارشناسان وزارت صمت در حال بررسی شرایط معدن هستند و هنوز گزارش رسمی از سوی کمیته تخصصی ارائه نشده اما ابهامات بسیاری در این حادثه وجود دارد که یکی از مهمترین آنها ناایمن بودن و البته تعطیل بودن معدن است و هنوز مشخص نیست چطور معدنی که ماه‌ها تعطیل بوده به یکباره شاهد حضور کارگران می‌شود آن هم بدون انجام تست‌های مرتبط با میزان اکسیژن و …
مدیرکل بازرسی وزارت کار تعاون و امور اجتماعی در گفتگو با خبرنگار مهر، ضمن اشاره به همین ابهام در پرونده معدن جواهر لعل دامغان می‌گوید: یکی از ابهامات حادثه معدن مهماندویه که به کشته شدن هفت معدنچی در دامغان منجر شد این است که این معدن ماه‌ها تعطیل بوده است و باید به این سوال پاسخ داد که چرا با توجه به مهیا نبودن شرایط، کارگران وارد معدن شده‌اند.
علی مظفری با بیان اینکه این معدن عملیاتی نبوده است، گفت: ظاهراً برای نخستین بار در چند ماه اخیر اقدام به ورود به تونل‌های این معدن می‌شود که دقیقاً در همین زمان حادثه رخ می‌دهد و هفت نفر جان خودشان را از دست می‌دهند.
وی با بیان اینکه مشخص نیست چرا معدنچیان وارد معدن شده‌اند، تاکید کرد: بررسی‌ها در خصوص این موضوع ادامه دارد تا بدانیم چطور معدنی که متوقف بوده چطور معدنچیان وارد آن شده‌اند زیرا معدنی که ماه‌ها غیرفعال می‌شود امکان دارد شرایط مساعدی برای کار به لحاظ تکنیکی و تجمع گازها و … نخواهد داشت.
روایت فداکاری معدنچیان
مدیرکل بازرسی وزارت کار تعاون و امور اجتماعی با بیان اینکه وضعیت گازها و ایمنی معادنی که مدت‌ها تعطیل هستند مشخص نیست و در نتیجه قبل از ورود معدنچیان می‌بایست مراتب ایمنی و مقررات مرتبط با این موضوع در آن طی شود تا بعد کارگران اجازه ورود به معدن را پیدا کنند، افزود: مشخص نیست چطور کارگران وارد معدن شده و متأسفانه شاهد وقوع چنین حادثه‌ای هستیم.
مظفری با بیان اینکه محدودیت اکسیژن رسانی به افراد متأسفانه علت اصلی مرگ این معدنچیان بوده است ابراز داشت: متأسفانه مشخص شده که عده‌ای از فوت شدگان خارج از معدن بوده و در زمان وقوع حادثه به کمک دوستان خود می‌روند که آنها هم به دلیل فقدان اکسیژن جان خودشان را از دست می‌دهند.
از صحبت‌های مظفری این‌طور بر می‌آید که ابتدا سه کارگر در تونل معدن جواهر لعل مهماندویه گرفتار می‌شوند و چهار نفر از جمله مجتبی شکاری پیمانکار معدن بلافاصله بعد از فهمیدن بوی گاز در اقدامی فداکارانه خودشان را به داخل تونل می‌اندازند تا بتوانند دوستان و همکاران خودشان را نجات دهند اما فقدان اکسیژن متأسفانه باعث مرگ آنها می‌شود این فداکاری در مقابل ترک فعال‌های مسئولان در برابر چنین حوادثی از جمله موضوعاتی است که بسیار این روزها بر سر زبان‌های مردم استان سمنان قرار دارد.
کمیته تخصصی ایجاد شده است
سید محمد اتابک در سفری که به دامغان بعد از فاجعه داشت اعلام کرد که یک کمیته تخصصی شامل بازرسان وزارت صمت و تعاون کار و رفاه اجتماعی، پزشکی قانونی و … ایجاد شده و کار کارشناسی بر روی این حادثه انجام می‌پذیرد همچنین استاندار سمنان نیز قول پیگیری سریع این حادثه را داده و اعلام کرد که باید علت حادثه مشخص شود.
حجت الاسلام محمد صادق اکبری رئیس کل دادگستری استان سمنان نیز بعد از حادثه فوت کارگران معدن در دامغان دستور رسیدگی اکید به این موضوع را داده است اما انتقاد افکار عمومی از دستگاه قضائی این است که چرا همیشه باید اتفاقی رخ دهد و بعد دستگاه قضائی ورود کند چرا در زمینه پیشگیری از وقوع چنین رویدادهایی، اقدامی صورت نمی‌گیرد تا شاهد داغدار شدن خانواده‌های بسیاری نباشیم.
یکی از انتقاداتی که به استاندار سمنان واقع می‌شود این است که در روز حادثه اصلاً در معدن حضور پیدا نکرد تا شخصاً عملیات امداد و نجات و یا بررسی شرایط را به دست بگیرد و معاون عمرانی خود را فرستاد در صورتی که حجم تراژدی آنقدر وسیع بود که می‌طلبید استاندار سمنان به محل حادثه برود و این موضوع مورد انتقاد فعالان فضای مجازی و رسانه‌ها در استان قرار گرفت. دیگر انتقادی که در استان سمنان مطرح می‌شود از دستگاه قضائی و نظارتی است که از حوادثی از این دست درس نمی‌گیرند و نظارت و یا همان اقدام پیشگیرانه برای به وقوع نپیوستن چنین حوادثی در استان سمنان انجام نمی‌شود و یا اگر می‌شود مشخصاً نتیجه بخش نبوده است.
افکار عمومی امروز این سوال را در ذهن دارند که تا چه زمان باید شاهد وقوع چنین تراژدی‌هایی باشیم و همچنان این حوادث تکرار شود و باز هم جان کارگران در معادن دامغان گرفته شود بدون اینکه کسی عزل شود یا با مسئولان دولتی و ذی‌ربط که مسئول پیشگیری از این دست حوادث را دارند، حتی برخورد شود از سوی دیگر مشخص نیست که دقیقاً مسئولان صمت شهرستان دامغان و همچنین اداره کل صمت استان سمنان چه می‌کنند مگر آن نیست که مسئولیت پیشگیری از وقوع چنین حوادثی را بر عهده دارند؟ این گزارش صرفاً نوعی بازخوانی از اتفاقاتی بود که رخ داده و در گزارش‌های بعدی به ترک فعل‌های مدیران دولتی و مسببان این حادثه می‌پردازیم.
