خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها-مریم یاوری*: تابستان ۱۴۰۴ در اصفهان با وضعیتی بی‌سابقه از آلودگی هوا آغاز شده، پدیده‌ای که ناشی از هم‌افزایی ۲ عامل مهم و مخرب گرد و خاک گسترده که با وزش باد از مناطق شرقی استان و کویر مرکزی وارد شهر می‌شود و استفاده از سوخت مازوت در نیروگاه شهید منتظری، که نفس شهر را در تنگنا قرار داده است.
اصفهان در ۲۰ روز گذشته تیر ماه، ۶ روز هوای سالم، ۱۱ روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس، ۲ روز هوای ناسالم برای عموم و یک روز کیفیت هوای خطرناک را تجریه کرده است، شرایطی که سلامت عمومی را به خطر انداخته و هشدارهای جدی کارشناسان و نهادهای بهداشتی را به دنبال داشته است.
خشک‌سالی، تخریب پوشش گیاهی، نابودی تالاب گاوخونی و عدم جریان پیوسته زاینده‌رود باعث شده بسترهای گرد و خاک‌خیز در اطراف اصفهان افزایش یابد. طوفان‌های محلی و بادهای شرق به غرب در تابستان، این ذرات را به درون شهر می‌کشند و در نبود رطوبت و سپر طبیعی، فضای تنفسی شهروندان را به‌شدت آلوده می‌کنند. این وضعیت، در روزهای اخیر به حدی رسید که ادارات محیط زیست و بهداشت در مورد افزایش مراجعات تنفسی هشدار دادند. سرفه خشک، گلودرد، سوزش چشم، تلخی دهان و در موارد حاد، تنگی نفس و حملات آسمی از جمله علائم رایج در این شرایط گزارش شده است.
در همین حال، نگرانی دوم از سمت سوخت نیروگاه شهید منتظری است. استفاده از مازوت، با توجه به گوگرد بالایی که دارد، منجر به انتشار گازهای بسیار مضر مانند SO₂ و ذرات معلق ریز PM2.5 می‌شود که می‌توانند تا عمق ریه نفوذ کرده و باعث بیماری‌های مزمن قلبی و ریوی شوند.
این وضعیت ترکیبی از بحران‌های طبیعی و انسانی است. از یک سو گرد و خاک حاصل از بیابان‌زایی و خشک‌سالی و از سوی دیگر خطر استفاده از سوخت‌های سنگین مانند مازوت، شرایطی ایجاد کرده‌اند که مقابله با آن تنها با نگاه بخشی و اقدامات موقتی ممکن نیست. نبود برنامه جامع در احیای زاینده‌رود و تالاب گاوخونی، عدم تأمین پایدار گاز برای نیروگاه‌ها، ضعف زیرساخت‌های شهری در مهار گرد و خاک و همچنین نبود ابزار کافی نظارت محیط زیستی، همگی این وضعیت را پیچیده‌تر کرده‌اند.
شهروندان اصفهان حق دارند نفس بکشند. حقی که اکنون زیر بار ذرات معلق و دودهای خطرناک، در حال محو شدن است. برای عبور از این وضعیت، مسئولان باید تصمیم‌هایی جسورانه اتخاذ کنند، تأمین پایدار گاز نیروگاهی و ممنوعیت کامل استفاده از مازوت، آغاز فوری طرح احیای بسترهای طبیعی گرد و خاک در شرق استان، ایجاد کمربند سبز مقاوم به کم‌آبی در اطراف شهر، توسعه و تجهیز سیستم‌های هشدار سریع آلودگی، و در نهایت مشارکت دادن مردم در آگاهی‌بخشی و اقدامات پیشگیران. از جمله اقدامات راهبردی خواهد بود.
*خبرنگار
