خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها – محمد حسین عابدی: هوای سمنان این روزها آلوده است، آلودگی شدیدی که البته در چند سال اخیر به خصوص در پاییز رقم می‌خورد و تحقیقات نشان می‌دهد که سه عامل مشخص دارد که نخستین آنها آلاینده‌های صنعتی به ویژه در غرب استان سمنان که مناطق صنعتی است همچنین دود خروجی اگزوز خودروهای فرسوده است.
دومین عامل وارونگی هوا است پدیده‌ای که طی آن، گازهای گلخانه‌ای زیر سطح جو قرار گرفته و اجازه گردش سالم هوا را نمی‌دهد که در ادامه این گزارش بیشتر درباره آن صحبت خواهیم کرد، همچنین عامل سوم، عدم نظارت درست اجرای قانون است که سبب بروز آلایندگی‌های زیادی در استان سمنان می‌شود.
هوای استان سمنان این روزها آلوده است به نحوی که تقریباً از ابتدای آبان ماه تا کنون که ابتدای آذرماه هستیم در اکثر اوقات شاخص‌های آلودگی در وضعیت زرد و نیمه هشدار قرار د اشته است در برخی روزها هم شاخص‌ها در وضعیت نارنجی و حتی خطرناک بوده است.
شاخص‌های آلودگی هوا
سید ایرج مصطفوی مدیرکل هواشناسی استان سمنان در گفتگو با خبرنگار مهر، با بیان اینکه ما در شاخص‌های محیط زیست پیرامون هوا شش حالت را در نظر داریم، گفت: پاک که به شاخص صفر الی ۵۰ گفته می‌شود، قابل قبول یا زرد، ناسالم برای گروه‌های حساس که وضعیت نارنجی است و ناسالم که وضعیت قرمز محسوب می‌شود.
مصطفوی با بیان اینکه دو وضعیت دیگر هم شامل بنفش و قهوه‌ای شامل بسیار ناسالم و خطرناک وجود دارد که خوشبختانه آلودگی هوا در استان به این مرز نمی‌رسد، افزود: شاخص‌ها با اعداد میزان غلظت ذرات خطرناک و فلزات سنگین و گازها در هر مترمکعب سنجیده می‌شود.
وی افزود: طبق این شاخص‌ها در صورت افزایش آلودگی هشدارهایی به اقشار دارای بیماری مزمن، آسم، بانوان باردار و سالمندان و … داده می‌شود که ترجیحاً از خانه خارج نشده و یا از ماسک استفاده کنند همچنین در برخی موارد که آلودگی خیلی شدید باشد ترجیح بر این است که فعالیت‌ها در محیط باز مانند ورزش و پیاده روی و… متوقف شود.
مدیرکل هواشناسی استان سمنان همچنین با بیان اینکه در سمنان، شاهرود، دامغان، گرمسار و ایوانکی ایستگاه‌های شاخص سنجش آلودگی وجود دارد، ابراز کرد: این پایگاه‌ها به صورت آنلاین و روزانه با سنجش ذرات آلاینده و فلزات سنگین و … میزان آلودگی هوا را مشخص می‌کنند که طبیعتاً غرب استان به واسطه صنعتی بودن بیشتر با آلودگی هوا روبرو است.
وارونگی یا آلودگی صنعتی؟
برخی کارشناسان بر این عقیده هستند که آلودگی استان سمنان از آلودگی تهران نشأت می‌گیرد و هوای استان این‌قدرها هم آلوده نیست اما شاخص‌ها و فعالیت صنایع آلاینده در استان سمنان نشان می‌دهد که اینطور نیست زیرا ما در درون استان هم صنایع آلاینده بسیار زیادی داریم.
کارشناس محیط زیست در گفتگو با خبرنگار مهر، با بیان اینکه ما صنایع بسیار آلاینده‌ای از فرآوری‌های معدنی، آسفالت و فروسیلیس و سیمان تا پتروشیمی و … داریم که آلودگی‌های بسیار زیادی دارند، گفت: مشکل ما در اجرای قانون در قبال رفع آلایندگی‌ها است.
سید مرتضی حسینی نژاد با بیان اینکه در ماده ۱۱ قانون هوای پاک آمده که «کلیه مراکز، واحدهای صنعتی و تولیدی، حسب تشخیص سازمان مکلف‌اند نسبت به نمونه برداری و اندازه گیری آلودگی هوا، در فاصله زمانی ممکن و در چهارچوب خود اظهاری، در پایش اقدام کنند» بیان کرد: مشکل ما این جا است که در نظارت بر عملکرد کارخانه‌های آلاینده در استان کم کاری‌هایی صورت می‌گیرد.
وی با بیان اینکه این کم کاری‌ها البته به محیط زیست باز نمی‌گردد زیرا دست این سازمان هم بسته است، افزود: به خصوص در سال‌های اخیر که بحث رونق تولید و حمایت از تولید بیشتر باب شده، دولتمردان ارشد استان‌ها به بهانه حمایت از اشتغال و تولید تلاش می‌کنند که سمت واحدهای صنعتی را بگیرند و در نتیجه هیچ واحد صنعتی به خاطر آلودگی تعطیل نمی‌شود لذا مجازات‌ها بازدارنده نیست.
تلاش محیط زیست بعضاً بی فایده است
این کارشناس محیط زیست با بیان اینکه نهایت تلاش محیط زیست برای طرح شکایت از آلاینده‌ها و مخرب‌ها به بهانه حفظ تولید و اشتغال دست آخر به یک جریمه نقدی بدل می‌شود، ابراز کرد: این جریمه نقدی هیچ دردی دوا نخواهد کرد و در نتیجه روز به روز بر میزان آلاینده‌های استان به خصوص در غرب صنعتی افزوده می‌شود.
حسینی نژاد با بیان اینکه ما خودروهای آلاینده فراوانی داریم و عمر مفید بسیاری از وسایل نقلیه عمومی از سه دهه نیز عبور می‌کند، گفت: برخورد با این خودروها چون برای مردم هستند بیشتر است زیرا دولت زورش به مردم می‌رسد اما در مواجهه با صنایع آلاینده با مماشات برخورد می‌شود این در حالی است که خودروها در استان کوچک و کم جمعیت سمنان شاید پنج درصد هم در آلودگی هوا نقش نداشته باشند یعنی در واقع ما در آن ۹۵ درصد مابقی مشکل داریم.
وی در پاسخ به این سوال که چقدر از این آلودگی برای وارونگی هوا است، می‌گوید: اولاً این شاخص را به صورت دقیق نمی‌توان ارزیابی کرد مگر سامانه‌های هواشناسی بتوانند، آن هم به صورت حدودی، پدیده‌ای مانند وارونگی را تشخیص دهند اما سوال اساسی اینجا است که اصلاً آیا ما با این پدیده روبرو هستیم؟ پاسخ منفی است شاید مثلاً در دو الی سه سال پیش این وضعیت بود اما سال قبل در برخی موارد و امسال که هنوز اصلاً این پدیده دیده نشده است لذا ۹۵ درصد از آلودگی استان متعلق به کارخانه‌ها است ولی این موضوعی است که دولتی‌ها چندان دوست ندارند به آن اعتراف کنند.
شاخص آلاینده‌ها در استان سمنان
علی فرهنگ معاون محیط زیست استان سمنان در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به ضرورت برخورد با خودروهای آلاینده در استان بیان کرد: طبق تبصره یک ماده ۶ قانون هوای پاک توقف خودروهای آلاینده با پلیس راهنمایی رانندگی است.
فرهنگ با بیان اینکه محیط زیست به عنوان عضو ناظر می‌تواند نظارت کند اما ساز و کار قانونی برخورد، برای محیط زیست دیده نشده است، تاکید کرد: در مواردی هم دیده شده که پلیس راهنمایی و رانندگی خودروهای آلاینده را متوقف و با آنها برخورد کرده است اما به واسطه وسعتی که استان سمنان دارد از مردم هم درخواست می‌شود که آلودگی‌های کارخانه‌ها و معادن و صنایع و خودروها را به ما گزارش دهند.
کمربند خیلی خیلی سبز!
استاندار سمنان ضمن تائید آلودگی هوای این استان چندی قبل گفته بود: حفظ منابع طبیعی و توسعه فضای سبز نه تنها به بهبود کیفیت هوا و مقابله با آلودگی کمک می‌کند، بلکه در کاهش اثرات تغییرات اقلیمی نیز نقش مهمی ایفا می‌کند. در استان سمنان که با کمبود آب مواجه است، تغییر فرهنگ مصرف آب و مدیریت صحیح منابع آبی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
محمد جواد کولیوند همچنین اشاره کرد که در سال‌های اخیر پروژه‌های مختلفی برای حفاظت از محیط زیست و بهبود وضعیت منابع آبی در استان سمنان اجرا شده است. اما کمربند سبز اطراف شهرها، تجهیز تصفیه‌خانه‌ها و استفاده بهینه از پساب‌ها از جمله اقداماتی هستند که در راستای مدیریت منابع آب و کاهش آلودگی محیط زیست در حال انجام هستند.
فعلاً که چیزی به نام کمربند سبز دست کم در شهرهای کانون آلایندگی‌های صنعتی مانند گرمسار و ایوانکی و سمنان دیده نمی‌شود و هر چه مردم می‌بینند دودکش‌های کارخانه‌های آلاینده است که به بهانه اشتغال و تولید با آنها برخورد قاطعی نمی‌شود، کارخانه‌هایی که از فیلترهای استاندارد و درجه یک استفاده نمی‌کنند و دود فعالیت‌هایشان در ریه مردم می‌رود.
