به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، به مناسبت یازدهمین سال عرضه اولیه شرکت نفت سپاهان در بورس تهران، فرصتی است برای مرور دستاوردها، موقعیت فعلی و چشم‌انداز آینده یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان روانکار در منطقه دست داد. نفت سپاهان که از سال 1382 فعالیت خود را آغاز کرده، در سال 1392 به عنوان یکی از نخستین شرکت‌های صنعت روانکار وارد بازار سرمایه شد و امروز، پس از گذشت بیش از یک دهه، توانسته سهمی مؤثر در بازار داخلی و صادراتی ایفا کند.
به گفته امیر دهقان، مدیرعامل شرکت، نفت سپاهان سالانه حدود 800 هزار تن انواع محصولات را عرضه می‌کند و جزو معدود شرکت‌هایی است که به ظرفیت اسمی کامل خود در تولید رسیده است. او همچنین بزرگ‌ترین تولیدکننده روغن‌های صنعتی در خاورمیانه بودن را یکی از افتخارات کلیدی این شرکت عنوان کرده است. شرکت نفت سپاهان، یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان روانکار در منطقه خاورمیانه و یکی از نام‌های شناخته‌شده جهانی در این صنعت، با عبور از مسیرهای پرفرازونشیب، اکنون جایگاه قابل توجهی در بازارهای بین‌المللی یافته است.
این شرکت که فعالیت خود را در سال 1371 با احداث واحد روغن‌سازی در پالایشگاه اصفهان آغاز کرد، در سال 1379 با تغییر نام به “شرکت نفت سپاهان” وارد فاز جدیدی از توسعه شد. در سال 1385 به صندوق بازنشستگی کارکنان نفت واگذار شد و نهایتاً در سال 1392 وارد بازار سرمایه شد. امروز، شرکت با ترکیب مالکیتی متشکل از صندوق بازنشستگی، شرکت‌های حقوقی و حدود 12 درصد سهام شناور، به فعالیت خود ادامه می‌دهد.
نفت سپاهان هم‌اکنون یکی از سیزده پالایشگاه بزرگ روانکار در دنیاست و با در اختیار داشتن حدود 200 نوع محصول، سهم قابل توجهی در تأمین بازار داخلی و صادراتی ایفا می‌کند. ارزش بازار این شرکت به حدود 329 هزار میلیارد ریال رسیده و با وجود نیروی انسانی نسبتاً محدود (حدود 163 نفر)، بهره‌وری و کارآمدی بالایی از خود نشان داده است.
جایگاه جهانی، علی‌رغم تحریم‌ها
در حالی که بسیاری از محصولات نفتی و پتروشیمی ایران به دلیل تحریم‌ها در مجلات مرجع جهانی غایب‌اند، اما نام “روغن پایه سپاهان” به عنوان یک مرجع قیمتی در بازار جهانی در نشریاتی چون ICIS منتشر می‌شود. قیمت این محصول به‌صورت هفتگی در این مجله معتبر به‌روز می‌شود و به عنوان مرجع قابل اتکایی در معاملات منطقه خاورمیانه، هند و آفریقا به رسمیت شناخته می‌شود. این ویژگی، به‌ویژه در شرایط تحریمی فعلی، اعتباری ویژه برای صنعت نفت و کشور ایران محسوب می‌شود.
گستره جغرافیایی و ظرفیت صادراتی
شرکت نفت سپاهان با بهره‌گیری از پایانه‌های صادراتی در بوشهر و بندرعباس و همچنین واحدهای تولیدی در اشتهارد و آذربایجان، توانسته زنجیره تأمین خود را توسعه دهد و صادرات مستقیم به بیش از 30 کشور جهان را عملیاتی کند. این در حالی است که بخشی از صادرات به دلیل تحریم‌ها به‌صورت غیرمستقیم انجام می‌شود و آمار واقعی صادرات می‌تواند فراتر از ارقام رسمی باشد.
تنوع محصولی و نوآوری در تولید
در کنار تولید روغن پایه، روغن‌های موتوری و صنعتی، شرکت نفت سپاهان در حوزه محصولات جانبی نیز دستاوردهای قابل‌توجهی داشته است. یکی از مهم‌ترین پروژه‌ها، تبدیل کامل محصول اسلک وکس به پارافین بوده که نه‌تنها سودآوری بیشتری ایجاد کرده، بلکه شرکت را به تنها تولیدکننده‌ای تبدیل کرده که کل خروجی اسلک‌وکس خود را به پارافین با کیفیت بالا تبدیل می‌کند. این اقدام باعث شده قیمت پارافین نفت سپاهان نسبت به رقبا تا 50 درصد ارزش افزوده بیشتری داشته باشد.
همراهی با سیاست‌های تنظیم بازار
از جمله اقدامات قابل توجه این شرکت، همراهی با سیاست‌های دولت در کنترل بازار روغن موتور در سال گذشته است. این اقدام از طریق شبکه گسترده توزیع در سطح کشور انجام شد که از مزیت‌های مهم نفت سپاهان در مقایسه با سایر فعالان بازار به شمار می‌رود.
جهش صادرات و پروژه‌های توسعه‌ای؛ نفت سپاهان در مسیر پیشتازی منطقه‌ای و جهانی
شرکت نفت سپاهان، به عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان روانکار در خاورمیانه، با ثبت رکورد تاریخی در فروش دلاری و اجرای پروژه‌های ارزش‌افزا، جایگاه خود را در صنعت نفت و روانکارهای جهان تثبیت کرده است. این شرکت توانسته سهم مؤثری در صادرات غیرنفتی کشور ایفا کند و در عین حال، با اصلاح ساختار محصول، سودآوری خود را افزایش دهد.
جایگاه جهانی، علی‌رغم تحریم‌ها
نفت سپاهان یکی از معدود شرکت‌های ایرانی است که محصولاتش در نشریات مرجع بین‌المللی نظیر ICIS به عنوان مرجع قیمتی منطقه‌ای معرفی می‌شود. قیمت روغن پایه این شرکت به صورت هفتگی در این مجله منتشر می‌شود و مبنای معاملات در منطقه خاورمیانه، هند و آفریقا قرار می‌گیرد؛ موضوعی که با توجه به تحریم‌ها، مزیت منحصر‌به‌فردی برای برند ایران در بازار جهانی محسوب می‌شود.
رشد تولید و صادرات در شرایط دشوار
با وجود محدودیت‌های ناشی از تحریم، اصلاح فرمول خوراک و چالش‌های تأمین مواد اولیه، شرکت نفت سپاهان موفق شد در سال 1403، بیش از 738 هزار تن تولید ثبت کند و به رکورد فروش دلاری تاریخ خود دست یابد. این رشد در حالی رخ داده که اورهال کارخانه به‌طور منظم هر چهار سال یک‌بار انجام شده و از سال 1397 تاکنون اورهال جدیدی صورت نگرفته است.
همچنین رشد فروش صادراتی شرکت نسبت به سال قبل 5 درصد و رشد فروش بورسی نیز 5 درصد گزارش شده است. در بخش روغن‌های صنعتی که مشمول قیمت‌گذاری دستوری نیستند، رشد چشمگیر 37 درصدی به ثبت رسیده، در حالی که محصولات مشمول قیمت‌گذاری مصوب به‌دلیل حذف اقلام منسوخ و زیان‌ده، 17 درصد کاهش فروش داشته‌اند.
اصلاح سبد محصولات؛ پایان محصولات قاچاق‌پذیر
در یکی از تصمیم‌های جسورانه مدیریتی، محصولات کم‌کیفیت، زیان‌ده و قاچاق‌پذیر از سبد تولیدی شرکت حذف شدند؛ محصولاتی که بعضاً با زیان 50 تا 100 درصدی همراه بودند و بیشتر به‌جای مصرف نهایی، برای قاچاق یا ری‌پک به کار می‌رفتند. این اقدام هم سطح کیفی محصولات را ارتقا داد و هم به افزایش سود خالص شرکت کمک کرد.
پروژه‌های توسعه‌ای استراتژیک
نفت سپاهان هم‌اکنون سه پروژه توسعه‌ای کلیدی در دست اجرا دارد:
1- پروژه تولید پارافین فولی‌ریفایند با پیشرفت فیزیکی بالای 95 درصد که موجب افزایش ارزش افزوده اسلک‌وکس تولیدی شرکت شده و بازار وسیعی از اروپا تا چین را هدف قرار داده است.
2- پروژه TDAE که محصول روغن‌های فرایندی را به روانکار تخصصی مورد استفاده در صنایع لاستیک‌سازی جهانی تبدیل می‌کند؛ محصولی با ارزش افزوده بالا و تقاضای پایدار جهانی.
3- پروژه روغن‌های گروه II و III برای خودروهای نسل جدید، که با پیشرفت 37 درصدی در حال توسعه است و می‌تواند وابستگی ارزی کشور به واردات این دسته از روانکارها را کاهش دهد.
دستاوردهای مالی و رتبه‌بندی
در سال 1403، شرکت با 13 هزار میلیارد تومان فروش و ثبت رکورد فروش دلاری، عملکرد بی‌سابقه‌ای از خود نشان داده است. روند افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها نیز دنبال شده و به گفته مدیران، برنامه‌هایی برای افزایش بیشتر سرمایه در دستور کار است. سود خالص 9 ماهه شرکت در سال 1403 نیز نوید تقسیم سود مناسب برای سهامداران را می‌دهد. نفت سپاهان همچنین در رتبه‌بندی 600 شرکت برتر کشور، در جمع برترین شرکت‌ها قرار گرفته است.
انضباط مالی و حاکمیت شرکتی شفاف؛ سپاهان الگوی شرکت‌داری خصوصی
یکی دیگر از نقاط قوت شرکت نفت سپاهان، انضباط در تقسیم سود و پایبندی به مصوبات و زمان‌بندی‌های رسمی است. این شرکت همواره در مهلت مقرر و حتی سریع‌تر از موعد قانونی، سود سهامداران را پرداخت کرده و در میان منظم‌ترین شرکت‌های بورسی در این زمینه قرار دارد.
در ارزیابی انجام‌شده توسط سازمان رتبه‌بندی اعتباری، شرکت نفت سپاهان موفق به کسب امتیاز 90.37 در شاخص شفافیت اطلاعاتی و 97.11 در شاخص حاکمیت شرکتی شده است؛ امتیازهایی که در میان شرکت‌های خصوصی، کم‌نظیر تلقی می‌شود و نشان‌دهنده تعهد بالای شرکت به اصول پاسخگویی، شفافیت، و حکمرانی شرکتی است.
انتهای پیام/
