بازار؛ گروه راه و مسکن: از ابتدای فروردین ۱۴۰۴، قیمت سوخت هواپیما در ایران به طور چشمگیری افزایش یافته و این موضوع نگرانی‌های زیادی را برای مسافران و شرکت‌های هواپیمایی به همراه داشته است.
در همین رابطه بر اساس بخشنامه شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی، نرخ هر لیتر سوخت هواپیما برای شرکت‌های داخلی از ۶۰۰ تومان به ۱۱۰,۰۳۰ ریال (معادل ۱۱ هزار و ۳ تومان) بدون احتساب مالیات بر ارزش افزوده افزایش یافته است. با احتساب مالیات بر ارزش افزوده، این مبلغ به حدود ۱۴,۳۰۰ تومان در هر لیتر می‌رسد.
در واقع این افزایش قیمت به منظور اجرای قانون بودجه سال ۱۴۰۳ و کاهش یارانه‌های سوخت انجام شده است. طبق این قانون، قیمت فروش سوخت هواپیما باید معادل ۳۰ درصد نرخ خرید آن از پالایشگاه‌ها تعیین شود. بنابراین، نرخ سوخت هواپیما در سال جاری تقریباً ۲۴ برابر شده است.
قیمت فروش سوخت هواپیما باید معادل ۳۰ درصد نرخ خرید آن از پالایشگاه‌ها تعیین شود. بنابراین، نرخ سوخت هواپیما در سال جاری تقریباً ۲۴ برابر شده است
شرکت‌های هواپیمایی اعلام کرده‌اند که این اقدام کاملاً مغایر با قانون و آیین‌نامه است و افزایش بیش از ۲۴ برابری نرخ سوخت تأثیر قابل توجهی بر قیمت بلیت هواپیما خواهد داشت و به صنعت هوایی شوک وارد می‌کند.
این در حالی است که در گذشته، هزینه سوخت تنها ۲ تا ۳ درصد از هزینه‌های عملیاتی شرکت‌های هواپیمایی را تشکیل می‌داد. اما با افزایش اخیر قیمت‌ها، احتمال می‌رود که هزینه‌های عملیاتی این شرکت‌ها افزایش یابد و در نتیجه، قیمت بلیت‌های هواپیما نیز بالا برود. با این حال، هنوز هیچ تصمیم رسمی در این خصوص اعلام نشده است. این تغییرات می‌تواند تأثیرات قابل توجهی بر صنعت حمل و نقل هوایی کشور داشته باشد.
برخی از فعالان اقتصادی معتقدند که افزایش ناگهانی قیمت سوخت هواپیمایی نشان‌دهنده اراده دولت برای بازنگری در سیاست‌های یارانه‌ای سوخت است
برخی از فعالان اقتصادی معتقدند که افزایش ناگهانی قیمت سوخت هواپیمایی نشان‌دهنده اراده دولت برای بازنگری در سیاست‌های یارانه‌ای سوخت است. کارشناسان بر این باورند که این اقدام می‌تواند بخشی از تلاش دولت برای کاهش بار مالی یارانه‌های انرژی و نزدیک کردن قیمت‌ها به نرخ‌های واقعی بازار باشد.
به این ترتیب برخی از تحلیلگران اقتصادی حذف یارانه‌های سنگین سوخت در ایران را به عنوان یک اقدام مثبت در راستای اصلاح ساختار اقتصادی ارزیابی می‌کنند، چرا که این یارانه‌ها منجر به هدررفت منابع و قاچاق سوخت شده است.
در این زمینه، مقصود اسعدی سامانی، دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی اعلام کرد که بر اساس بررسی‌های انجام شده، قیمت بلیت‌های هواپیما در ایام نوروز ۱۴۰۴ در اکثر موارد پایین‌تر از سقف نرخ تعیین شده توسط شرکت‌ها بوده است.
وی همچنین افزود: در نوروز امسال، پروازها بدون هیچ گونه مشکل خاصی و با ایمنی کامل انجام شد. مسافران در این ایام از نظر دسترسی به بلیت، برخلاف سال‌های گذشته با هیچ مشکلی مواجه نشدند و بلیت‌ها به راحتی از طریق وب‌سایت‌های شرکت‌ها، سایت‌های اینترنتی و دفاتر خدمات مسافرتی عرضه می‌شد. طبق بررسی‌ها، قیمت بلیت‌ها در بیشتر موارد پایین‌تر از سقف نرخ تعیین شده ارائه گردید.
اسعدی سامانی همچنین بیان کرد که در سال‌های گذشته، زمان انتظار برای دریافت بلیت در ایام نوروز بسیار طولانی بود، اما امسال با اجرای آزادسازی نرخ‌ها، هیچ مشکلی در این زمینه مشاهده نشد. این مقام صنفی با اشاره به افزایش جزئی استقبال از پروازهای داخلی در نوروز امسال، تأکید کرد که در پروازهای خارجی به دلیل نوسانات نرخ ارز، کاهش تعداد مسافران را تجربه کردیم.
دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی اعلام کرد که این وضعیت منجر به افزایش هزینه هر ساعت صندلی پرواز به بیش از ۵۵٠ هزار تومان شده است. همچنین، افزایش دستمزد نیروی انسانی و تغییر در محاسبه نرخ ارز برای ترخیص قطعات و تجهیزات هواپیما از ابتدای سال جاری بر افزایش نرخ بلیت تأثیرگذار خواهد بود. با این حال، شرکت‌های هواپیمایی تا کنون به ارائه نرخ‌ها بر اساس رویه قبلی ادامه داده‌اند.
او همچنین اشاره کرد که بیش از نیمی از شرکت‌های هواپیمایی در کشور خصوصی هستند، به همین دلیل بخش زیادی از جابه‌جایی مسافران بر عهده این شرکت‌های خصوصی است که نشان‌دهنده نقش مردم در این صنعت می‌باشد.
لازم به یادآوری است که در ابتدای تیرماه سال گذشته، شمس‌الدین فرزادی‌پور، مدیرعامل سابق هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران، در گفت‌وگویی با رسانه‌ها اعلام کرده بود که قیمت هر ساعت صندلی پرواز داخلی بین ۴۷ تا ۶۰ دلار متغیر است.
او در پاسخ به سوالی درباره هزینه تمام‌شده هر صندلی پروازی و میزان سود ایرلاین‌ها از هر ساعت صندلی، گفت: «در استاندارد جهانی، سود بخش پروازی بین ۵ تا ۶ درصد است. اما در کشور ما به دلیل محدودیت‌های موجود در تعداد هواپیماها، همواره با اوج تقاضا مواجه هستیم که این موضوع باعث ایجاد تفاوت میان عرضه و تقاضا می‌شود. بنابراین، نمی‌توانیم سود ایرلاین‌ها را به‌طور دقیق مشخص کنیم.»
وی همچنین افزود: «قیمت بلیت در ایران معادل نرخ جهانی و کمی پایین‌تر است. در محاسبه قیمت هر ساعت صندلی پروازی، دو عامل اصلی یعنی تیک‌آف و لندینگ بیشترین هزینه را به خود اختصاص می‌دهند و پس از آن، هزینه سوخت و سایر موارد قرار دارد. به همین دلیل، قیمت هر ساعت صندلی پروازی بسته به مسیرهای پروازی متفاوت و در بازه ۴۷ تا ۶۰ دلار است.»
به هر سوی فرزانه صادق وزیر راه و شهرسازی اعلام کرده است که طبق مصوبه قانونی تعیین نرخ بلیط هواپیما بر عهده دولت نیست نظارت بر آن بر عهده سازمان هواپیمایی است.
با این حال، منتقدان هشدار می‌دهند که اجرای این سیاست‌ها بدون فراهم کردن زیرساخت‌های لازم و حمایت از صنایع ممکن است به افزایش تورم و نارضایتی عمومی منجر شود. منتقدان معتقدند که افزایش قیمت بلیت هواپیما تأثیر چشمگیری بر مسافران خواهد گذاشت. با توجه به کاهش قدرت خرید مردم به دلیل تورم، سفرهای هوایی برای بسیاری از خانواده‌ها به یک کالای لوکس تبدیل شده است.
